donderdag 23 februari 2017

Op geheime missie in Suriname


1983. Ik zat in het tweede jaar van de kunstacademie in Rotterdam, waterstofperoxide-blond flattop-kapsel en misschien wat alternatiever gekleed dan de gemiddelde brave burger. Een van mijn beste vrienden, ik kende hem al vanaf de lagere school en hij woonde bij ons in de zijstraat, had me uitgenodigd om naar Suriname te komen. Hij werkte bij Buitenlandse Zaken, verdiende er goed en zag blijkbaar graag weer eens een bekend gezicht. Het was niet lang na de decembermoorden eind '82.

Het waren spannende tijden, in dat warme en vochtige tropische klimaat van koele betrekkingen en bevroren ontwikkelingshulp, toen ik dit prachtige land bezocht. Smeltkroes van culturen. Indianen, (bos)creolen, Javanen, Chinezen, Hindoestanen en natuurlijk een handjevol bakra's: Hollanders, bleekscheten of blanken. Dan weet je ook eens wat het is om een minderheid te zijn...

Regelmatig werd ik dan ook op straat in Paramaribo 'uitgemaakt' voor bakra of zelfs huurling, bang als men was voor een eventueel geheime interventie vanuit Nederland, waarvan ik dan als exponent ongemerkt en onopvallend door het Surinaamse leven zou moeten gaan. Vervaarlijk en getraind als ik er uitzag. Under cover, vermomd als kunstacademiestudent, zeker?

Verder een prima gastvrij verblijf gehad, met vele indrukken, ervaringen en uitstapjes. Blaugrond, Brownsberg, een bezoek aan de markt met Stanley die mij leerde over het evenwichtssteentje van de Kubi vis en mij voor het eerst liet zweten van een Madame Jeanette peper, een binnenlandse vlucht met een Cesna laag scherend over de toppen van de uitgestrekte Surinaamse jungle, Frans Guyana, het Bagno van Papillon, de Ariadneraket in Kourou, Kawinafeestjes en etentjes bij familie en vrienden waar ik uitgebreid kennis maakte met de Surinaamse keuken. Dezelfde melting pot, maar nu op culinair gebied. Nasi, bami, moksi meti, pom, saté, soato, pindasoep en natuurlijk roti! Het waren heerlijke weken en die wantrouwende blikken waren snel vergeten.

Maar aan alles komt een eind. Bij het vertrek van vliegveld Zanderij stond ik ontspannen in de rij om in te checken toen een jonge militair mij plotseling aansprak. "Ben jij een punker?", vroeg hij. Ik wist eigenlijk niet zo goed wat ik met deze vraag moest. Verdacht men mij nog steeds van undercoveractiviteiten? Wat was het beste antwoord dat ik zou kunnen geven? Aarzelend antwoordde ik dat dat misschien wel een beetje zo was, waarbij ik de jongen toch wel een beetje angstig moet hebben aangekeken. "Nou", zei hij, "als ik in Nederland zou zijn, zou ik ook punker zijn, hoor!". Opgelucht stapte ik door de gate het vliegtuig in. Mission accomplished.

Pinda Bravoe (pindasoep)
1 kippensoeppakket (AH 640 g incl. 100 g soepgroenten)
2 kippenbouillonblokjes
Stukje gemberwortel van enkele centimeters (in plakjes)
1 grote ui (fijngesnipperd)
1 sjalot
1-2 teentjes knoflook
2 laurierblaadjes
1 rode peper
1 pakje taugé (125 g)
Lenteui
1/2 bosje selderij
1/2 bosje koriander
2 hardgekookte eieren
2 tl gemalen komijn (djinten, djintan of jeera)
2 tl gemalen korianderzaad (ketoembar)
Stukje prei, wortel, etc.
2 el ketjap manis (zoet)
2 el ketjap asin (zout)
200 g pindakaas
peper en zout

Zet de kip op in minimaal 1 liter koud water en kook ca. 45 min. met een paar plakjes gember en de laurier. Voeg na drie kwartier de soepgroente (eventueel aangevuld met wat extra restjes prei en wortel die je nog hebt liggen), ui, sjalot, knoflook, peper en 2 bouillontabletten toe en kook nog eens 15 min. op een laag vuur en kook hierin ook meteen de eieren mee.

N.B. Voor de snelle variant: gebruik een potje kant-en-klare kippenbouillon van 350 ml en vul dit aan met 3 potten water en eventueel wat extra bouillonpoeder. Proef!

Schep de kip en de eieren eruit en laat enigszins afkoelen totdat je het kippenvlees er makkelijk afkrijgt zonder je vingers te branden. Laat de eieren schrikken onder koud stromend water, pel ze en snijd ze in partjes.

Vervolgens voegen we de pindakaas, ketjap en kruiden toe (even samen aanmaken met een paar eetlepels warme bouillon) en maak op smaak af met peper en zout (extra bouillonpoeder en/of sambal) al nagelang je smaak en hittebestendigheid. ;-)
Kook het geheel even door en voeg op het laatst een 1/2 bosje selderij, de fijngesneden stelen van de koriander en de helft van de taugé toe.

Garneer de soep bij het opdienen met partjes ei, taugé, ringetjes rode peper, lente- en/of gebakken uitjes en korianderblaadjes.

Njang sweetie!

The Soup Dragons - I'm Free



woensdag 15 februari 2017

(G)een huzarenstukje.



80-5. 29021960263. Getallen en cijfers die spontaan komen bovendrijven. Uit het niets bijna. Maar die onlosmakelijk horen bij 'het opkomen voor mijn nummer'. In normaal Nederlands: de militaire dienstplicht.

September 1980, 80-5 is een echte schoolverlaterslichting. In mei schoolexamen doen, een beetje vakantie vieren en vervolgens word je in naam van Hare Majesteit bij je lurven gevat door de krijgsmacht. Of je je in Amersfoort wil melden? Bij de cavalerie. Vier maanden opleiding en dan naar je parate onderdeel. Misschien wel in Duitsland.

Op D-day met de eerst mogelijke reisgelegenheid vertrekken om je zo snel mogelijk te melden. Eerst je plunje halen. Daarna naar gebouw OEC, waar alle chauffeurs werden opgewacht door ene Korporaal "je naam ken ik nog niet, maar je gezicht onthoud ik wel" Agterberg. Dat beloofde weinig goeds. Gelukkig nooit problemen ondervonden. Die ene opmerking was blijkbaar voldoende...

Jonge rekruten. Bollen. In overall en goedkope blauwe gympies. Uit duizenden herkenbaar. Vers en groen. Onze dagelijkse routine zou de komende 8 weken bestaan uit kilometers exerceren over het kazerneterrein en onze gang naar de loods om met die 51 ton zware kolos leren omgaan. Koepel draaien, luiken openen, olie checken, hulpmotor starten, naar buiten rijden... De eerste 2 maanden werden afgesloten met een rijexamen, afgenomen door opper van Veldhuizen, die mij na afloop vroeg hoe ik zelf vond dat het gegaan was? "Best goed" antwoordde ik naar militaire eer en geweten. "Wat", riep van Veldhuizen, "Je reed als een idioot!" om er haastig aan toe te voegen "Maar op het terrein zie ik het wel zitten met jou!".  Ik was dus geslaagd en door naar bootcamp 2.

Hier volgden 2 maanden samen met schutters en laders, mannen die luisterden naar namen als Toepoel en Korenbrits, en die zo weggelopen leken uit Bordewijk's Bint. Hier werden we klaargestoomd om paraat en in geval van oorlog direct inzetbaar te zijn. Nieuwe standplaats: Soesterberg, waar ons 8 maanden van doorsmeren en olie verversen wachtte. Met af en toe een oefening in Duitsland. Waar je je als chauffeur tijdens winterse schietoefeningen warm moest zien te houden met koek en zopie uit de KaDi-wagen van Pantzerkuchen-Heinz; een foodtruck avant la lettre. Waar we bij terugkomst op de werkplaats op de Leusderheide weer van voor af aan konden beginnen met doorsmeren, olieverversen en poetsen van onze Centurions. Maar dat leed werd ruimschoots goedgemaakt door de ballen van Hiep, van die stuiterballen uit de jus, waaraan we ons in de pauzes tegoed deden.

Een periode uit mijn leven waaraan ik herinnerd wordt, als ik ruim 35 jaar later langs de schappen van Albert Heijn loop en mijn oog plotseling valt op Tank #7 Farmhouse Ale (8,5%)*. Die moet ik als ex-tankbestuurder toch zeker geproefd hebben, al was het maar om mijn keel nu eens goed door te smeren...

*) Een 'droog' Saisonbier van hoge gisting met mooie citrus- en grapefruittoetsen die goed passen bij wild/gevogelte. Ik heb het in onderstaand gerecht verwerkt. 

Fazantenboutjes gestoofd in Tank 7.
1 kilo fazantenbouten (ca. 10 stuks)
1 flesje Tank 7 bier (30 cl)
2 teentjes knoflook
1 grote ui gesnipperd
1 eetlepel grove mosterd
Enkele jeneverbessen
2 laurierblaadjes
1 theelepel karwijzaad
peper en zout
Olijfolie
Boter

Zuurkoolstamppotje
1 kilo (iets) kruimige aardappel geschild
1 pond zuurkool
1,5 ons gerookte spekblokjes
1 ui of sjalot
1/2 theelepel karwijzaad
Scheutje wijn of bier
Bosje verse koriander
Klont boter
Scheutje (kook)room
Zout en peper
Cranberry compote

Wrijf de boutjes in met peper en zout, giet een scheutje olijfolie samen met en een klont (room)boter in een gieterijzeren braadpan. Braadt het vlees goed aan tot het goudbruin ziet. Voeg de ui, knoflook, mosterd en karwijzaad toe. Fruit mee tot de ui glazig/lichtbruin is en blus af met een fles Tank 7 Farmhouse Ale (8,5%). Een type Saisonbier gebrouwen met gerste- en tarwemout, twee bitterhoppen Magnum, Bravo en een Amerikaanse aromahop Amarillo. Deze laatste zorgt voor de citrus- en grapefruittoetsen. Zet de pan met de deksel erop vervolgens 90 min in de oven om op een lage temperatuur (125 graden) verder te garen.

Kook als de fazant circa een uur in de oven staat een kilo aardappelen samen met de zuurkool in 20 minuten gaar. Eventueel nog een scheutje bier (of wijn) aan toevoegen voor de smaakverbinding... Bak ondertussen het spek met de ui of sjalot en karwijzaad in een scheutje olijfolie. Giet het kookvocht af en stamp alles fijn. Voeg boter en (kook)room (of een scheutje melk) toe voor de smeuïgheid en voeg ook het spek/uien-mengsel toe. Schep er als laatste wat fijngehakte koriander door en maak op smaak af met peper en zout. Garneer met een takje koriander en een lepeltje cranberrycompote.

Luistertip
Status Quo - In The Army Now